Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

a furnishing

  • 1 vacō

        vacō āvī, ātus, āre,    to be empty, be void, be vacant, be without, not to contain: villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret: maximam putant esse laudem, quam latissime vacare agros, to be uninhabited, Cs.: ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles, O.: Ora vacent epulis, i. e. abstain from, O.: haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Cs.— To be unoccupied, be vacant, be ownerless: cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, L.: Piso si adesset, nullius philosophiae vacaret locus, i. e. no system would be without a representative.—Fig., to be vacant, be free, be without, be unoccupied: nulla vitae pars vacare officio potest: amplitudo animi pulchrior, si vacet populo, remains aloof from: res p. et milite illic et pecuniā vacet, be relieved from furnishing, L.: nullum tempus illi umquam vacabat a scribendo: a publico officio et munere: ab opere (milites), Cs.—To be free from labor, be idle, be at leisure, have leisure, have time: quamvis occupatus sis... aut, si ne tu quidem vacas, etc.: Dum perago tecum pauca vaca, i. e. attend, O.: philosophiae, Quinte, semper vaco, have time for: In grande opus, O.: teneri properentur amores, Dum vacat, i. e. in idle hours, O.: si vacat, Iu.: si vacet annalīs nostrorum audire laborum, if there is time, V.: Hactenus indulsisse vacat, i. e. it is permitted, V.: Non vacat exiguis rebus adesse Iovi, Jupiter has no leisure for trifles, O.
    * * *
    vacare, vacavi, vacatus V
    be empty; be vacant; be idle; be free from, be unoccupied

    Latin-English dictionary > vacō

  • 2 subministratio

    giving, furnishing, supplying

    Latin-English dictionary > subministratio

  • 3 sumministratio

    giving, furnishing, supplying

    Latin-English dictionary > sumministratio

  • 4 contumax

    con-tŭmax, ācis, adj. [from the root tem, whence also temno; cf. contemno, and contumelia], insolent, unyielding, obstinate, stiff-necked, stubborn, contumacious.
    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (freq. and in good prose):

    quis contum acior? quis inhumanior? quis superbior?

    Cic. Verr. 2, 2, 78, § 192:

    Sara in me contumax,

    id. Att. 15, 15, 2; cf.:

    adversus plebem,

    Suet. Tib. 2; and:

    populus regibus suis,

    Sen. Thyest. 644:

    reus (together with arrogans, securus),

    Quint. 6, 1, 14; cf.

    animus (with arrogantia oris),

    Tac. A. 5, 3:

    contumaces et mconsultae voces,

    id. ib. 4, 60:

    preces,

    id. ib. 2, 57:

    voltus,

    Curt. 4, 6, 24:

    epistula,

    Suet. Claud. 35: filii, Cod. Th. 8, 14, 1.—Rarely in a good sense, unyielding, firm, steadfast:

    contumax etiam adversus tormenta servorum fides,

    Tac. H. 1, 3 (cf. contumacia).— Poet.:

    Hispanis ego contumax capillis,

    Mart. 10, 65.— Comp., v. supra.— Sup.:

    Fortuna contumacissimum quemque aggreditur,

    Sen. Prov. 3, 4; id. Ep. 83, 21.—
    B.
    Esp., jurid. t. t., that refuses to appear in a court of justice in obedience to a lawful summons:

    contumax est, qui... litteris evocatus, praesentiam, sui facere contemnet,

    Dig. 42, 1, 53, § 1 sqq.; cf. contumacia, I. B.—
    II.
    Transf., of animals:

    boves,

    Col. 6, 2, 10:

    gallina ad concubitum,

    id. 8, 2, 8.—Of inanimate things, not yielding, furnishing opposition:

    lima,

    Phaedr. 4, 7, 5:

    cardamum frianti,

    Plin. 12, 13, 29, § 50:

    syllaba,

    not fitting into measure, Mart. 9, 12.—Hence, adv.: contŭmācĭter, obstinately, stubbornly, etc.: contumaciter, arroganter, akoinônêtôs solet ad me scribere, Cic. Att. 6, 1, 7:

    contumaciter urbaneque vexatum,

    id. Q. Fr. 2, 1, 3:

    omnia agere,

    Liv. 2, 58, 7; Quint. 11, 3, 11 et saep.— Comp., Nep. Cim. 2, 5.—In a good sense (cf. contumax and contumacia), firmly, Sen. Ep. 13, 2; Quint. 6, prooem. § 15.—
    b.
    Transf., of inanimate things:

    lapides scalpturae resistunt,

    Plin. 37, 7, 30, § 104; in comp., id. 19, 7, 35, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > contumax

  • 5 incorporatio

    incorpŏrātĭo, ōnis, f. [incorporo], an embodying, incorporating, furnishing with a body (late Lat.).
    I.
    In gen., Claud. Mam. Stat. An. 2, 3;

    of Christ,

    Cassiod. Inst. Div. Litt. 32.—
    II.
    Esp., incorporation with the public funds, paying into the treasury, Cod. Just. 10, 10, 3; Cod. Th. 10, 9, 1 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > incorporatio

  • 6 ornatus

    1.
    ornātus, a, um, Part. and P. a., from orno.
    2.
    ornātus, ūs ( gen. ornati, Ter. And. 2, 2, 28; dat. ornatu, C. Caes. ap. Gell. 4, 16, 8), m. [orno] (class.; cf.: cultus, munditia), a furnishing, providing, preparing; a preparation.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (very rare):

    in ornat bus publicis (i. e. epulis, conviviis),

    Varr. R. R. 3, 9, 17: in aedibus nihil ornati, no preparation (for the wed ding), Ter And. 2, 2, 28: Pompeiis emptus [p. 1280] ornatus (trapeti), Cato, R. R. 22, 3.—
    B.
    In partic., an adornment, decoration, embellishment, ornament (class.):

    portarum, itinerum, locorumque omnium,

    Hirt. B. G. 8, 51. —
    2.
    Transf., in concr., splendid dress, attire, apparel:

    ornatus appellatur cultus ipse, quo quis ornatur,

    Fest. p. 184 Müll.:

    nauclericus,

    Plaut. Mil. 4, 4, 41:

    vide ornatus hic satine me condecet?

    id. Ps. 4, 1, 24:

    militaris,

    Cic. Off. 1, 18, 61:

    regalis,

    id. Fin. 2, 21, 69:

    equus regio ornatu instructus,

    trappings, Plin. 8, 42, 64, § 154 dub. (Jan.: regio instratu ornatus).—So of a woman's head-dress, Ov. A. A. 3, 138; Verg. A. 7, 74:

    corporis ornatum exuere,

    Juv. 10, 321.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., furniture, accoutrements, equipage:

    eloquentia quocumque ingreditur, eodem est instructu ornatuque comitata,

    Cic. de Or. 3, 6, 23:

    ornatus autem verborum duplex, unus simplicium, alter collocatorum,

    id. Or. 23, 80.—
    B.
    In partic., a decoration, ornament:

    aedilitatis,

    Cic. Dom. 43, 111:

    afferre ornatum orationi,

    id. Or. 39, 134.— Of the world, corresp. to the Gr. kosmos, Cic. Ac. 2, 38, 119:

    hic tantus caeli ornatus,

    id. N. D. 2, 44, 115; cf. Plin. 2, 4, 3, § 8:

    caeli et terra et omnis ornatus eorum,

    Vulg. Gen. 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > ornatus

  • 7 praebitio

    praebĭtĭo, ōnis, f. [praebeo], a giving, furnishing.
    I.
    In gen. (ante-class.), Varr. ap. Non. 152, 33.—
    II.
    In partic., a supplying, providing for the use of the State (post-class.):

    gravari copiarum praebitione,

    Just. 38, 10, 8:

    adventitiae olei frumentique,

    Aur. Vict. Caes. 41, 19:

    injusta,

    Vulg. 2 Macc. 4, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > praebitio

  • 8 prospectivus

    prospectīvus, a, um, adj. [2. prospectus], of or belonging to a prospect, furnishing a prospect, prospective (post-class.):

    fenestrae,

    Cod. Just. 8, 10, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > prospectivus

  • 9 prospecto

    prospecto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [prospicio], to look forth upon, look out; to look at, view, behold, see afar off, gaze upon:

    mare,

    Cic. Att. 9, 10, 2.
    I.
    Lit.:

    pars ex tectis fenestrisque prospectant,

    Liv. 24, 21; cf. Verg. A. 7, 813:

    Campani moenia urbis prospectantes repleverant,

    Liv. 23, 47, 3:

    hostem,

    id. 22, 14, 11:

    e terrā aliquem,

    id. 29, 26, 8:

    intenti proelium equestre prospectabant,

    Sall. J. 60, 3:

    incendium e turri,

    Suet. Ner. 38:

    e puppi pontum,

    Ov. M. 3, 651:

    Capitolia ab excelsā aede,

    id. ib. 15, 841:

    prospectans maesta carinam,

    Cat. 64, 52.— Absol.:

    astris prospectantibus,

    Stat. S. 5, 1, 124.— Impers. pass.:

    quā longissime prospectari poterat,

    Tac. A. 3, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    To look around or about:

    prospectare, ne uspiam insidiae sient,

    Plaut. Mil. 3, 1, 2.—
    2.
    Of localities, to look towards, to lie or be situate towards any quarter ( poet. and in post-Aug. prose):

    villa, quae monte summo posita Prospectat Siculum,

    Phaedr. 2, 5, 10:

    villa, quae subjectos sinus editissima prospectat,

    Tac. A. 14, 9:

    septentrionem,

    id. H. 5, 6:

    locus late prospectans,

    furnishing a wide prospect, id. ib. 3, 60:

    thermae prospicientes viam sacram,

    Sen. Contr. 4 (9), 27, 18:

    hos (campos) ad occasum conversa prospectat,

    Curt. 6, 4, 17; Tib. 1, 7, 19; Sil. 3, 418.—
    II.
    Trop.
    A.
    To look forward to, to expect a thing; to hope, look out for, await (class.):

    exsilium,

    Cic. Verr. 2, 5, 17, § 44:

    diem de die prospectans, ecquod auxilium ab dictatore appareret,

    Liv. 5, 48.—
    B.
    To await, impend over, threaten one:

    te quoque fata Prospectant paria,

    Verg. A. 10, 741.—
    C.
    To foresee (post-class.):

    prospectandi cognitio,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 24, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > prospecto

  • 10 provisus

    1.
    prōvīsus, a, um, Part., from provideo.
    2.
    prōvīsus, ūs (only in abl. sing.), m. [provideo] (Tacitean).
    * I.
    A looking before, looking into the distance:

    ne oculi quidem provisu juvabant,

    Tac. H. 3, 22.—
    II.
    Trop.
    * A.
    A foreseeing:

    periculi,

    Tac. A. 1, 27.—
    B.
    A caring for or furnishing beforehand, precaution, providing, providence:

    deūm,

    Tac. A. 12, 6:

    dispositu provisuque civilium rerum peritus,

    id. H. 2, 5:

    rei frumentariae,

    id. A. 15, 8:

    curā, provisu deinde agere ac si hostis ingrueret,

    id. ib. 12, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > provisus

  • 11 recorporatio

    rĕcorpŏrātĭo, ōnis, f. [recorporo], a furnishing again with a body or flesh; the restoration of the body to its former state (post-class.), Tert. Res. Carn. 30; Cael. Aur. Tard. 1 prooem.; 1, 4, 112.

    Lewis & Short latin dictionary > recorporatio

  • 12 subministratio

    summĭnistrātĭo ( subm-), ōnis, f. [sumministro], a giving, furnishing, supplying, subministration (post-class.):

    divina incorruptibilitatis,

    Tert. Apol. 48 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > subministratio

  • 13 subministratus

    summĭnistrātus ( subm-), ūs, m. [id.], a furnishing, supplying:

    exiguus cibi,

    Macr. S. 7, 12, § 20.

    Lewis & Short latin dictionary > subministratus

  • 14 sumministratio

    summĭnistrātĭo ( subm-), ōnis, f. [sumministro], a giving, furnishing, supplying, subministration (post-class.):

    divina incorruptibilitatis,

    Tert. Apol. 48 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > sumministratio

  • 15 sumministratus

    summĭnistrātus ( subm-), ūs, m. [id.], a furnishing, supplying:

    exiguus cibi,

    Macr. S. 7, 12, § 20.

    Lewis & Short latin dictionary > sumministratus

  • 16 temo

    1.
    tēmo, ōnis, m. [root tek-; cf.: texo, telum], a beam, pole, tongue of a plough, carriage, cart, etc.
    I.
    Lit., Varr L. L. 7, § 73; Col. 6, 2, 7; Cic. poët. N. D. 2, 42, 109; Verg. G. 3, 173; Ov. M. 2, 107; 11, 258 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    (Pars pro toto.) A wagon ( poet.):

    de temone Britanno Excidet Arviragus,

    Juv. 4, 126. —
    2.
    The constellation called the Wain or Wagon of Bootes, Charles ' s Wain, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 (Trag. v. 245 Vahl.); Stat. Th. 1, 370; 1, 692; cf. Cic. 1. 1.; Ov. M. 10, 447.—
    B.
    A pole, Col. 6, 19, 2.
    2.

    Lewis & Short latin dictionary > temo

  • 17 vacantia

    văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., of space, etc.
    1.
    Absol.:

    quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 507; so,

    spatium,

    id. 2, 1053; 6, 1029:

    inane,

    id. 1, 520:

    villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,

    Cic. Att. 13, 52, 1:

    tota domus superior vacat,

    id. ib. 13, 12, 10:

    aedes,

    Plaut. Cas. 3, 1, 7:

    maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:

    locus,

    id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:

    ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,

    Ov. M. 2, 256:

    odi cum late splendida cera vacat,

    id. Am. 1, 11, 20:

    haec fiunt dum vacat harena,

    Sen. Ep. 7, 4.—
    2.
    With abl. (so most freq.):

    illa natura caelestis et terra vacat et umore,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:

    mens vacans corpore,

    id. ib. 1, 10, 25:

    hoste vacare domos,

    Verg. A. 3, 123:

    (domus) quae Igne vacet,

    Ov. M. 2, 764:

    custode vacans,

    id. ib. 2, 422:

    ora vacent epulis,

    i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —
    3.
    With ab:

    haec a custodiis classium loca maxime vacabant,

    Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Transf., to be vacant. free from, without, unoccupied, etc.
    1.
    With abl.:

    ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,

    Cic. Off. 1, 38, 136:

    nulla vitae pars vacare officio potest,

    id. ib. 1, 2, 4:

    omni curatione et administratione rerum (dii),

    id. N. D. 1, 1, 2:

    studiis,

    id. de Or. 3, 11, 43:

    curā et negotio,

    id. Leg. 1, 3, 8:

    vitio,

    id. ib. 3, 3, 10:

    culpā,

    id. Fam. 7, 3, 4:

    criminibus,

    Quint. 10, 1, 34:

    febri,

    Cels. 2, 14 med.:

    morbis,

    Dig. 21, 1, 53:

    amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,

    keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    respublica et milite illic et pecuniā vacet,

    be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—
    2.
    With ab and abl.:

    nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,

    Cic. Brut. 78, 272:

    (rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,

    id. Deiot. 9, 27:

    a publico officio et munere,

    id. Div. 2, 2, 7:

    ab opere (milites),

    Caes. B. C. 3, 76:

    ne quando a metu ac periculis vacarent,

    Liv. 7, 1:

    vacant ab imbecillis valetudinaria,

    Col. 12, 3, 8:

    a culpā,

    Sen. Ep. 97, 1:

    a periculo,

    id. Q. N. 6, 1, 1:

    a negotiis,

    Phaedr. 3 prol.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:

    quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,

    Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:

    festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,

    Hor. C. 3, 18, 11:

    si vacabis,

    Cic. Att. 12, 38, 2:

    si forte vacas,

    Hor. Ep. 2, 2, 95.—
    2.
    After the Aug. per. esp. freq.
    a.
    Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):

    philosophiae, Quinte, semper vaco,

    Cic. Div. 1, 6, 10:

    in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,

    Plin. Ep. 3, 5, 15:

    huic uni negotio vacare,

    Vell. 2, 114, 1:

    ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,

    Curt. 6, 7, 21:

    paulum etiam palaestricis,

    Quint. 1, 11, 15:

    studio operis pulcherrimi,

    id. 12, 1, 4:

    foro,

    id. 10, 1, 114:

    clientium negotiis,

    Tac. A. 16, 22:

    non discendo tantum juri, sed etiam docendo,

    Quint. 12, 1, 10:

    libellis legendis ac rescribendis,

    Suet. Aug. 45:

    queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,

    have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:

    dum perago tecum pauca sed apta, vaca,

    Ov. Am. 2, 2, 2.—
    b.
    Vacare ad aliquid:

    non vaco ad istas ineptias,

    Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):

    in grande opus,

    Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:

    sternere acies,

    Stat. Th. 8, 185.—
    c.
    Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).
    (α).
    With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:

    tunc et elegiam vacabit in manus sumere,

    Quint. 10, 1, 58:

    non vacabit incohare haec studia,

    id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—
    (β).
    With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:

    nobis venari nec vacat nec libet,

    Plin. Ep. 9, 16, 1:

    non vacat exiguis rebus adesse Jovi,

    Ov. Tr. 2, 216:

    nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,

    id. M. 5, 334:

    obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,

    Quint. 10, 3, 27:

    cui esse diserto vacet,

    id. 11, 1, 50:

    quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,

    Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:

    teneri properentur amores, Dum vacat,

    Ov. Am. 3, 1, 70:

    si vacat,

    Juv. 1, 21. —
    B.
    Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:

    cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,

    Liv. 42, 4, 3:

    fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,

    Dig. 41, 3, 37:

    si nemo sit, bona vacabunt,

    ib. 38, 7, 2 fin.
    2.
    Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:

    si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,

    Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:

    rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,

    Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:

    rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,

    id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.
    A.
    Empty, unoccupied, without an owner, vacant:

    locus,

    Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:

    metaphora... vacantem locum occupare debet,

    Quint. 8, 6, 18:

    regnum,

    Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:

    saltus,

    Verg. G. 3, 477:

    balneae,

    Tac. H. 3, 11:

    bona,

    Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:

    ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,

    Tac. A. 3, 28.—
    B.
    Of women, single, unmarried, without a husband:

    qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,

    Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—
    C.
    Of persons, at leisure, unoccupied, idle:

    nec petiit animum vacantem,

    Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):

    vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,

    Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > vacantia

  • 18 vaco

    văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., of space, etc.
    1.
    Absol.:

    quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 507; so,

    spatium,

    id. 2, 1053; 6, 1029:

    inane,

    id. 1, 520:

    villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,

    Cic. Att. 13, 52, 1:

    tota domus superior vacat,

    id. ib. 13, 12, 10:

    aedes,

    Plaut. Cas. 3, 1, 7:

    maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:

    locus,

    id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:

    ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,

    Ov. M. 2, 256:

    odi cum late splendida cera vacat,

    id. Am. 1, 11, 20:

    haec fiunt dum vacat harena,

    Sen. Ep. 7, 4.—
    2.
    With abl. (so most freq.):

    illa natura caelestis et terra vacat et umore,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:

    mens vacans corpore,

    id. ib. 1, 10, 25:

    hoste vacare domos,

    Verg. A. 3, 123:

    (domus) quae Igne vacet,

    Ov. M. 2, 764:

    custode vacans,

    id. ib. 2, 422:

    ora vacent epulis,

    i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —
    3.
    With ab:

    haec a custodiis classium loca maxime vacabant,

    Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Transf., to be vacant. free from, without, unoccupied, etc.
    1.
    With abl.:

    ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,

    Cic. Off. 1, 38, 136:

    nulla vitae pars vacare officio potest,

    id. ib. 1, 2, 4:

    omni curatione et administratione rerum (dii),

    id. N. D. 1, 1, 2:

    studiis,

    id. de Or. 3, 11, 43:

    curā et negotio,

    id. Leg. 1, 3, 8:

    vitio,

    id. ib. 3, 3, 10:

    culpā,

    id. Fam. 7, 3, 4:

    criminibus,

    Quint. 10, 1, 34:

    febri,

    Cels. 2, 14 med.:

    morbis,

    Dig. 21, 1, 53:

    amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,

    keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    respublica et milite illic et pecuniā vacet,

    be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—
    2.
    With ab and abl.:

    nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,

    Cic. Brut. 78, 272:

    (rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,

    id. Deiot. 9, 27:

    a publico officio et munere,

    id. Div. 2, 2, 7:

    ab opere (milites),

    Caes. B. C. 3, 76:

    ne quando a metu ac periculis vacarent,

    Liv. 7, 1:

    vacant ab imbecillis valetudinaria,

    Col. 12, 3, 8:

    a culpā,

    Sen. Ep. 97, 1:

    a periculo,

    id. Q. N. 6, 1, 1:

    a negotiis,

    Phaedr. 3 prol.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:

    quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,

    Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:

    festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,

    Hor. C. 3, 18, 11:

    si vacabis,

    Cic. Att. 12, 38, 2:

    si forte vacas,

    Hor. Ep. 2, 2, 95.—
    2.
    After the Aug. per. esp. freq.
    a.
    Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):

    philosophiae, Quinte, semper vaco,

    Cic. Div. 1, 6, 10:

    in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,

    Plin. Ep. 3, 5, 15:

    huic uni negotio vacare,

    Vell. 2, 114, 1:

    ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,

    Curt. 6, 7, 21:

    paulum etiam palaestricis,

    Quint. 1, 11, 15:

    studio operis pulcherrimi,

    id. 12, 1, 4:

    foro,

    id. 10, 1, 114:

    clientium negotiis,

    Tac. A. 16, 22:

    non discendo tantum juri, sed etiam docendo,

    Quint. 12, 1, 10:

    libellis legendis ac rescribendis,

    Suet. Aug. 45:

    queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,

    have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:

    dum perago tecum pauca sed apta, vaca,

    Ov. Am. 2, 2, 2.—
    b.
    Vacare ad aliquid:

    non vaco ad istas ineptias,

    Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):

    in grande opus,

    Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:

    sternere acies,

    Stat. Th. 8, 185.—
    c.
    Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).
    (α).
    With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:

    tunc et elegiam vacabit in manus sumere,

    Quint. 10, 1, 58:

    non vacabit incohare haec studia,

    id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—
    (β).
    With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:

    nobis venari nec vacat nec libet,

    Plin. Ep. 9, 16, 1:

    non vacat exiguis rebus adesse Jovi,

    Ov. Tr. 2, 216:

    nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,

    id. M. 5, 334:

    obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,

    Quint. 10, 3, 27:

    cui esse diserto vacet,

    id. 11, 1, 50:

    quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,

    Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:

    teneri properentur amores, Dum vacat,

    Ov. Am. 3, 1, 70:

    si vacat,

    Juv. 1, 21. —
    B.
    Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:

    cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,

    Liv. 42, 4, 3:

    fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,

    Dig. 41, 3, 37:

    si nemo sit, bona vacabunt,

    ib. 38, 7, 2 fin.
    2.
    Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:

    si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,

    Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:

    rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,

    Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:

    rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,

    id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.
    A.
    Empty, unoccupied, without an owner, vacant:

    locus,

    Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:

    metaphora... vacantem locum occupare debet,

    Quint. 8, 6, 18:

    regnum,

    Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:

    saltus,

    Verg. G. 3, 477:

    balneae,

    Tac. H. 3, 11:

    bona,

    Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:

    ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,

    Tac. A. 3, 28.—
    B.
    Of women, single, unmarried, without a husband:

    qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,

    Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—
    C.
    Of persons, at leisure, unoccupied, idle:

    nec petiit animum vacantem,

    Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):

    vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,

    Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > vaco

См. также в других словарях:

  • furnishing — index donative, provision (act of supplying) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Furnishing — Furnish Fur nish (f[^u]r n[i^]sh), v. t. [imp. & p. p. {Furnished}; p. pr. & vb. n. {Furnishing}.] [OF. furnir, fornir, to furnish, finish, F. fournir; akin to Pr. formir, furmir, fromir, to accomplish, satisfy, fr. OHG. frumjan to further,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • furnishing — noun Date: 1594 1. an article or accessory of dress usually used in plural 2. an object that tends to increase comfort or utility; especially an article of furniture for the interior of a building usually used in plural …   New Collegiate Dictionary

  • furnishing — /ferr ni shing/, n. 1. furnishings, a. furniture, carpeting, etc., for a house or room. b. articles or accessories of dress: men s furnishings. 2. that with which anything is furnished. [1490 1500; FURNISH + ING1] * * * …   Universalium

  • Furnishing roller — Подающий валик; Передаточный валик (красочного или увлажняющего аппарата) …   Краткий толковый словарь по полиграфии

  • furnishing — Synonyms and related words: accouterment, adaptation, adjustment, armament, catering, chandlery, conditioning, enablement, endowment, equipment, finding, fit, fitting, fitting out, furnishment, investment, logistics, outfitting, preparation,… …   Moby Thesaurus

  • furnishing — (Roget s Thesaurus II) noun A piece of equipment for comfort or convenience: appointment (used in plural), movable. Chiefly British: fitting (used in plural). See MACHINE …   English dictionary for students

  • furnishing — fur·nish·ing || fÉœrnɪʃɪŋ / fɜːn n. supplying, providing, equipping; furniture fur·nish || fÉœrnɪʃ / fɜːn v. fill a house with furniture and appliances; supply, provide; equip …   English contemporary dictionary

  • furnishing — (also furnishings) noun furniture and fittings in a room or building …   English new terms dictionary

  • furnishing — fur•nish•ing [[t]ˈfɜr nɪ ʃɪŋ[/t]] n. 1) furnishings a) furniture, carpeting, etc., for a house or room b) articles or accessories of dress: men s furnishings[/ex] 2) that with which anything is furnished • Etymology: 1490–1500 …   From formal English to slang

  • furnishing — /ˈfɜnəʃɪŋ/ (say fernuhshing) noun 1. that with which anything is furnished. 2. (plural) fittings, appliances, articles of furniture, etc., for a house or room …  

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»